Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư
Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư không phải là một cấp trong hệ thống tổ chức 4 cấp của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Theo Điểu 27, Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa IX thì cơ cấu của Ban Công tác Mặt trận bao gồm: Một số Ủy viên Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã cư trú ở ấp, khóm; Đại diện chi ủy; Người đứng đầu của Chi hội Người cao tuổi, Chi hội Cựu chiến binh, Chi hội Nông dân, Chi hội Phụ nữ, Chi đoàn Thanh niên, Chi hội Chữ Thập đỏ ... và một số người tiêu biểu trong các tầng lớp nhân dân, trong các dân tộc, tôn giáo....
Ban Công tác Mặt trận ở ấp, khóm là tổ chức nối dài của Mặt trận cấp xã, có tính chất hoạt động tự quản của nhân dân ở cộng đồng dân cư, với chức năng phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên, phối hợp với trưởng ấp, khóm để thực hiện các nhiệm vụ vụ theo khoản 5, Điều 27, Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa IX như trực tiếp tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Nghị quyết của Hội đồng nhân dân, Quyết định của Ủy ban nhân dân; Chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp; Thu thập, phản ánh ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân ở khu dân cư với cấp ủy Đảng và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã; Động viên Nhân dân giám sát hoạt động của cơ quan nhà nước, đại biểu dân cử, cán bộ, công chức, viên chức nhà nước; Phối hợp thực hiện pháp luật về dân chủ ở cơ sở và hoạt động tự quản ở cộng đồng dân cư.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu có 512 Ban Công tác Mặt trận, với 3.465 thành viên; (Trong đó: có 410 Trưởng Ban công tác Mặt trận chuyên trách, chiếm 80,08%; 87 Trưởng Ban công tác Mặt trận do Bí thư Chi bộ kiêm nhiệm, chiếm 17%; 15 Trưởng Ban công tác Mặt trận do Trưởng ấp, khóm kiêm nhiệm, chiếm 2,92%; có 409/512 Trưởng Ban công tác Mặt trận là đảng viên, chiếm 79,9%). Trong những năm qua, hoạt động của các Ban Công tác Mặt trận có nhiều chuyển biến tích cực, chất lượng được nâng lên, phần lớn các Ban Công tác Mặt trận thường xuyên được kiện toàn, sinh hoạt đúng định kỳ; các tổ chức là thành viên Ban Công tác Mặt trận có nhiều nội dung hoạt động khá thiết thực, điển hình như các chi, tổ Hội Nông dân đã phối hợp vận động nhân dân thực hiện tốt việc chuyển đổi sản xuất, áp dụng những các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, từ đó đời sống được cải thiện rõ nét, nhiều nông dân trở nên khá giàu. Các chi Hội Phụ nữ được phát huy vai trò, vị thế của mình, góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế gia đình, xây dựng gia đình hạnh phúc. Với các Chi Hội Cựu chiến binh thể hiện rõ là lực lượng có tư tưởng chính trị kiên định, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương; Với lực lượng thanh niên luôn có ý thức vươn lên trong lập thân lập nghiệp, tích cực tham gia các phong trào tại địa phương. Nhiều phong trào, cuộc vận động đã thẩm thấu vào đời sống xã hội như Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Ngày vì người nghèo”; phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi”; “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”; “Ngày thứ 7 tình nguyện”, “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới...”
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư còn những hạn chế, khó khăn đó là: Công tác tham mưu cho chi ủy Chi bộ lãnh đạo việc xây dựng và thực hiện chương trình phối hợp thống nhất hành động ở một số nơi còn chung chung, thiếu cụ thể, chưa chủ động. Công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia các phong trào, các cuộc vận động ở một số khu dân cư từng lúc, từng nơi chưa có chiều sâu, còn mang tính chung chung, hình thức; công tác nắm bắt tình hình nhân dân có lúc, có nơi chưa kịp thời, chưa sát dân, gần dân. Công tác giám sát chỉ dừng lại ở mức độ “theo dõi - phát hiện”, trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ Ban công tác Mặt trận có phần còn hạn chế; chế độ sinh hoạt phí đối với Trưởng Ban công tác Mặt trận còn thấp, chưa phù hợp từ đó không khuyến khích được Trưởng ban tích cực học tập, nghiên cứu để nâng cao trình độ, năng lực, nhiệt huyết công tác.
Để phát huy vai trò, vị trí và chức năng của Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư hoạt động có hiệu quả trong thời gian tới, thiết nghĩ chúng ta cần quan tâm một số giải pháp sau:
Thứ nhất, cần quán triệt, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và đội ngũ cán bộ, đảng viên về vị trí, vai trò của Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư; đây là tổ chức phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên trong Mặt trận, trực tiếp tập hợp, đoàn kết, vận động mọi người dân thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp nhân dân, tổ chức thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, góp phần cùng chi bộ, chính quyền thực hiện các nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Thứ hai, tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với công tác cán bộ Mặt trận và hoạt động của Ban công tác Mặt trận, tiếp tục đổi mới việc sắp xếp, kiện toàn Ban Công tác Mặt trận, nhất là Trưởng Ban công tác Mặt trận phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ chính trị trong điều kiện mới, tạo điều kiện để phát huy và nâng cao vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận và nhân dân; tạo điều kiện cho Mặt trận chủ động làm tốt hơn vai trò trung tâm, là cầu nối vững chắc để đưa ý Đảng vào lòng dân, đưa các cuộc vận động, phong trào thi đua, các hoạt động của Mặt trận.
Thứ ba, thường xuyên củng cố, kiện toàn Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư đảm bảo số lượng, cơ cấu thành phần theo quy định; chuẩn bị tốt cho việc tổ chức Hội nghị Ban Công tác Mặt trận, nhiệm kỳ 2024 – 2027 gắn liền với việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung quy chế hoạt động phù hợp với tình hình thực tế địa phương; phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; Chủ động nắm chắc tình hình nhân dân ở khu dân cư, kịp thời phát hiện những mâu thuẫn bức xúc trong nhân dân để có biện pháp giải quyết, tháo gỡ; thường xuyên “gần dân, sát dân, hiểu dân, trọng dân, nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, tăng cường đoàn kết thương yêu đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau, khơi dậy các nguồn lực trong nhân dân “lấy sức dân để xây dựng cuộc sống cho nhân dân”, lấy đoàn kết để phát huy sức mạnh của mọi tổ chức và cá nhân, lấy việc động viên, thực hiện dân chủ và công khai, minh bạch ở cộng đồng dân cư làm phương châm hành động.
Thứ tư, Ban công tác Mặt trận cần nắm chắc tình hình của ấp, khóm và căn cứ vào kế hoạch hướng dẫn của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp trên, chủ động xây dựng kế hoạch hoạt động, lựa chọn những trọng tâm công việc cần giải quyết trong từng thời gian. Cần có sự phân công trách nhiệm cụ thể, rõ ràng và giữ mối liên hệ chặt chẽ với ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã, phối hợp với trưởng ấp, khóm trong quá trình triển khai tổ chức các hoạt động.
Thứ năm, thường xuyên tổ chức bồi dưỡng cập nhật các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, chương trình hành động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp gắn với các báo cáo chuyên đề thực tế, những mô hình mới và cách làm hay; các điển hình tiên tiến của địa phương cho các thành viên Ban công tác Mặt trận; đổi mới phương thức tập huấn cho đội ngũ cán bộ Mặt trận nhất là những vị mới tham gia bằng nhiều hình thức như: Tổ chức hội thi Trưởng Ban công tác Mặt trận giỏi; giao lưu, học tập chia sẻ kinh nghiệm...
Thứ sáu, quan tâm chế độ phụ cấp đối với Trưởng Ban Công tác Mặt trận và và các thành viên Ban công tác Mặt trận phù hợp với điều kiện kinh tế của địa phương để động viên cán bộ nhiệt tình gắn bó với công tác Mặt trận lâu dài, khắc phục khó khăn, vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Chú trọng công tác khen thưởng, biểu dương kịp thời những gương điển hình và nhân rộng mô hình hay, cách làm tốt tại địa phương.
Trần Doãn Cầm